Соопштенија
Листи за пропишани пратки кои подлежат и кои не подлежат на преглед од страна на официјален ветеринар на граничен премин:
1.Листа на животни, производи и нус производи од животинско потекло кои при увоз и транзит подлежат на проверка
2. Листа на производи од животинско потекло кои не подлежат на инспекција при увоз и транзит
Во „Службен весник на РМ“ бр. 189 од 15.10.2018 година, објавено е Решение за забрана на увоз на живи животни, производи и нуспроизводи од животинско потекло заради заштита од внесување на вирусот на Њукастелска болест во Република Македонија по потекло од Соединетите Американски Држави.
Во „Службен весник на РМ“ бр. 181 од 28.09.2018 година, се објавено е:
Во „Службен весник на РМ“ бр. 177 од 21.09.2018 година, објавени се:
Во „Службен весник на РМ“ бр. 174 од 18.09.2018 година, објавени се правните прописи:
Во „Службен весник на РМ“ бр. 144 од 03.08.2018 година, се објавени следниве правни прописи:
Во „Службен весник на РМ“ бр. 124 од 05.07.2018 година, се објавени следниве правни прописи:
Во „Службен весник на РМ“ бр. 58 од 2018 година, објавено е Решение за забрана на увоз на живи животни, производи од животинско потекло заради заштита од внесување на вирусот на високо патогена Авијарна инфлуенца во Република Македонија по потекло од Република Германија.
Во „Службен весник на РМ“ бр. 47,53,54 и 57 од 2018 година, објавени се правни прописи во надлежност на Агенцијата за храна и ветеринарство:
1.Решение за забрана на увоз на живи животни, производи и нуспроизводи од животинско потекло заради заштита од внесување на вирусот на високо патогена Авијарна инфлуенца во Република Македонија по потекло од Република Бугарија
Во „Службен весник на РМ“ бр. 43 од 08.03.2018 година, објавени се правни прописи во надлежност на Агенцијата за храна и ветеринарство:
1.Решение за престанок на важење на Решението за забрана на увоз на живи животни, производи и нуспроизводи од животинско потекло заради заштита од внесување на вирусот на високо патогена Авијарна инфлуенца во Република Македонија по потекло од Република Бугарија.
Во „Службен весник на РМ“ бр. 3 од 09.01.2018 година, е објавен правeн пропис во надлежност на Агенцијата за храна и ветеринарство под следниот наслов:
Во „Службен весник на РМ“ бр. 193 од 27.12.2017 година, е објавен правeн пропис во надлежност на Агенцијата за храна и ветеринарство под следниот наслов:
Во „Службен весник на РМ“ бр. 185 од 18.12.2017 година, објавени се:
Во „Службен весник на РМ“ бр. 173 од 30.11.2017 година, објавено е Решение за забрана на увоз на живи животни, производи и нуспроизводи од животинско потекло заради заштита од внесување на вирусот на Њукастелска болест во Република Македонија по потекло од Швајцарија.
Во „Службен весник на РМ“ бр. 171 од 28.11.2017 година, објавени се нови правни прописи кои се во надлежност на Агенцијата за храна и ветеринарство:
Во „Службен весник на РМ“ бр. 165 од 16.11.2017 година, објавени се следните правни прописи кои се во надлежност на Агенцијата за храна и ветеринарство:
Во „Службен весник на РМ“ бр. 159 од 08.11.2017 година, објавени се:
Во „Службен весник на РМ“ бр. 157 од 06.11.2017 година, објавен е правниот пропис:
Во „Службен весник на РМ“ бр. 155 од 02.11.2017 година, објавени се следните правни прописи кои се во надлежност на Агенцијата за храна и ветеринарство:
Во „Службен весник на РМ“ бр. 145 од 12.10.2017 година, објавени се:
Во „Службен весник на РМ“ бр. 138 од 02.10.2017 година, објавени се:
Во „Службен весник на РМ“ бр. 135 од 26.09.2017 година, објавено е ,,Решение за престанок на важење на Решението за забрана на увоз на живи животни, производи и нуспроизводи од животинско потекло заради заштита од внесување на вирусот на високо патогена Авијарна инфлуенца во Република Македонија по потекло од Република Германија,,.
Во „Службен весник на РМ“ бр. 130 од 18.09.2017 година, објавени се следните правни прописи:
Во пресрет на локалните избори, Владата на Република Македонија, на седницата одржана на 12.09.2017 година ги донесе следниве акти:
Што е Авијарна Инфлуенца (Птичји грип)
Авијарната инфлуенца (АИ), е болест предизвикана од вирусот на грип/инфлуенца тип „A“ од фамилијата Orthomyxiviridae, која може да предизвика големи загуби во живинарската индустрија, во производството на птици (кокошки, мисирки, потполошки, бисерки, итн) и ограничувања во увозот и извозот живи птици и производи од живина. Кај домашната живина, птици кои се држат како миленичиња и диви птици, болеста предизвикува висока стапка на смртност.
Постојат многу видови на вируси на Авијарна Инфлуенца кои генерално може да се поделат во две категории:
- ниско патогена Авијарна Инфлуенца (LPAI) која обично се манифестира со малку или без клинички промени кај птиците и
- високо патогена Авијарна Инфлуенца (HPAI) која предизвикува сериозни клинички промени и/или висока смртност кај птиците.
Загриженоста во однос на болеста е подигната поради степенот на вирулентност не само кај живината, туку и во дивите птици, но и способноста да се заразат цицачи. Додека вирусите на АИ се генерално високо видови специфични вируси, од високо патогениот Х5Н1 АИ вирус, може да бидат заразени и луѓето. Вирусот исто така е изолиран и кај цицачи вклучувајќи ги и луѓето, стаорци и глувци, ласици, свињи, мачки, тигри и кучиња.
Ниско патогените соеви на вирусот на АИ Х5Н1 постојат, но не предизвикуваат значителни клинички знаци кај птиците.
Авијарната Инфлуенца е болест наведена во листат на болести на Светската организација за здравје на животните (OIE) која задолжително се пријавува особено подтиповите, H5 и H7.
Каде се појавува болеста?
Авијарната Инфлуенца може да се појави во целиот свет и различни видови на вирусот се присутни во различни области на светот.
Од посебен интерес се епидемиите на високопатогени Х5Н1 АИ што се случуваа во југо-источна Азија кон крајот на 2003 година. Во текот на изминатите години, и други азиски земји објавија епидемии а во некои болеста сега се смета за ендемски присутна (секогаш присутна). Појава на високо патогена авијарна инфлуенца Х5Н1, исто така е пријавена во Африка и Европа. Последните жаришта на болеста на Европскиот континент се пријавени во текот на месец Ноември оваа година во Германија, Холандија и Велика Британија.
Како болеста се шири и пренесува?
Глобализацијата и меѓународната трговијата (легална и нелегална), саемите и пазарите на птици, начинот на држење на живината и присуството на вирусот кај дивите птици се неколку фактори кои придонесуваат за ширење и пренесување на Авијарната Инфлуенца.
Дивите птици нормално може да го носат вирусот на Авијарната Инфлуенца во нивниот респираторен или цревен тракт без да се разболуваат. Дивите птици историски се познати како резервоари за вируси на Авијарната Инфлуенца, главно од ниско патогени соеви затоа на глобално ниво се спроведуваат мерки за надзор, следење, појава и карактеристика на вируси на Авијарната Инфлуенца во дивите птици иако поголемото мнозинство на овие вируси не предизвикува болест.
Се уште не е позната точната улога на дивите птици во ширењето на вирусот на високо патогена авијарна инфлуенца Х5Н1. Генерално, постојат многу неизвесности за вклученоста на дивите птици, миграторните рути и пред сè, на можноста дека некои видови може да станат постојан резервоар на Х5Н1 вирус без да покажуваат клинички знаци на болеста.
Вирусот на Авијарна Инфлуенца може да се шири преку директен контакт со секрети од заразени птици, особено фекалии или преку контаминирана храна, вода, опрема и облека.
Освен тоа што е високо заразна за живината, вирусите на Авијарна Инфлуенца лесно се пренесува од одгледувалиште до одгледувалиште преку движење на домашните птици, луѓето (преку контаминирани чевли и облека), контаминирани возила, опрема, храна, кафези и други предмети.
Период на инкубација на болеста е 3 до 5 дена.
Високо патоген вирус може да преживее долг периоди во животната средина, особено на ниски температури. На пример, високо патогениот Х5Н1 вирус може да опстане во измет од птици најмалку 35 дена при ниска температура (4оC). На повисока температура (37оC), Х5Н1 вирусот во фекални примероци преживува шест дена.
Инфекции кај мачките и свињите се од посебен интерес бидејќи овие животни се подложни на инфекции на птичји и човечки вируси на инфлуенца што може да доведе до можност вирусот на Авијарна Инфлуенца Х5Н1 да се приспособи или мутира. Иако кај свињите и мачките во текот на изминатите три години се пријавени спорадични инфекција со високо патогениот Х5Н1 не постојат научни докази кои укажуваат дека овие видови на животни имаат важна улога во епидемиологијата на болест или дека претставуваат извор на вирусот на други видови.
Кој е ризикот по здравјето на луѓето поврзан со оваа болест?
Авијарната инфлуенца е зооноза (болест која првенствено се појавува кај животните - птиците но предизвикува болест и кај луѓето).
Соевите на вирусот на Авијарна инфлуенца се високо специфични за приемчивите видови но во ретки случаи можно е да се заразат и луѓето. Пренос на луѓето се случува кога постои близок контакт со заразени птици или во високо контаминирана средина.
Иако од Авијарна инфлуенца предизвикана од високо патоген сој на вирусот понекогаш може да се зарази човекот, ова болест не треба да се помеша/замени со сезонскиот грип кај луѓето (обично предизвикани од Х1 и Н3 вируси).
Поради големиот потенцијал за инфекција кај луѓето се препорачува луѓето кои работат со или кои се во контакт со живина за која постои сомневање дека е заразена со Авијарна инфлуенца, да носат облека за лична заштита која вклучува; маски за лице, заштитни очила, ракавици и чизми.
Веројатноста за вирусот на Авијарна инфлуенца Х5Н1 да се промени во форма која е многу заразна за луѓето која масовно и лесно ќе се шири од човек на човек е непознат. Сепак, оваа можност во комбинација со зголемување на отпорност на вирусот на Авијарна инфлуенца Х5Н1 во отсуство на соодветно лекување и недостаток на вакцинација ја прави оваа болест високо ризична за здравјето на луѓето.
Нема докази со кои се потврдува дека консумирањето на термички недоволно третирана живина или јајца можат да го пренесат вирусот на АИ на луѓето.
Кои се клиничките знаци на болеста?
Во блага форма, заболените животни може да покажат клиничка слика со знаци болеста како накострешени пердуви, намалено производството на јајца или благи симптоми на респираторниот систем.
Во тешка форма на болеста, вирусот влијае на респираторниот систем, но исто така предизвикува промени по повеќе органи и ткива што резултира со големи внатрешни крварења.
Кај птици заразени со високо патоген вирус на АИ (вклучувајќи Х5Н1) се запазуваат дел или сите од следните клинички знаци:
- тишина и екстремна депресија;
- ненадеен пад во производството на јајца, со несење на „меки“ јајца или јајца без лушпа;
- оток и конгестија на кикиритка и подбрадници кај живината;
- оток на кожата под очите;
- кашлање, кивање и нервниот симптоми;
- дијареја;
- хеморагии на скочниот зглоб;
- состојба на појава на зголемена смртност, која прогресира при што стапката на смртност се зголемува и може да биде и 100% во рок од 48 часа
Како се дијагностицира болеста?
Авијарната инфлуенца (АИ) може да се дијагностицира врз основа на клиничките знаци, епидемиолошки податоци и со лабораториска потврда на примероците кои се земени за анализа.
Мерки кои се спроведуваат за спречување на појава и контрола на болеста?
Од особена важност е постоењето на систем за рано пријавување и рано откривање на болеста но и спроведување на превентивни мерки како дел од ефективна стратегија за справување со Авијарна Инфлуенца надополнето со потенцијална спремност за одговор во случај на појава на жариште на болеста.
Мерките за надзор имаат за цел да се открие присуство на инфекција кај живината според OIE стандарди за надзор на авијарната инфлуенца. Дополнително програми за следење на појавата, ширењето и типизација на вирусите на Авијарната Инфлуенца утврдени кај дивите птици. Надзорот кај дивите птици опфаќа различни миграциски рути и особено собирни места каде птиците преселници од различни континенти се мешаат .
Од есенцијална важност е одгледувачите на живина и птици да одржуваат високо ниво на биосигурносни мерки на одгледувалиштето за да се спречи внесување на вирусот во самото одгледувалиште.
Биосигурносни мерки
Мерки кои се препорачуваат на ниво на фарма/одгледувалиште вклучуваат:
- живината да се држи по далеку од области кои се посетувани од диви птици;
- да се контролира пристапот на луѓе и внесувањето на опрема на одгледувалиштата на живина;
- од одгледувалиштата да се отстранат предмети кои може да привлечат диви птици;
- одржување на хигиена на имотот, објектите каде се држи живината и опремата;
- да не се внесува живина/птици со непознат здравствен статус во јатото/на одгледувалиштата;
- да се води евиденција за болни и угинати птици;
- соодветно да се отстранува ѓубрето и угинатата живина.
ЗАДОЛЖИТЕЛНО ДА СЕ ПРИЈАВИ СЕКОЈА ЗГОЛЕМЕНА СМРТНОСТ НА ОДГЛЕДУВАЛИШТАТА КАДЕ СЕ ОДГЛЕДУВА ЖИВИНА ДО ВЕТЕРИНАРНИТЕ ДРУШТВА И ОФИЦИЈАЛНИТЕ ВЕТЕРИНАРИ!
Потенцијални опасности и болести кај животните по поплавите
- Вторник, 17 Февруари 2015 14:20
Тетанус - болест на која се подложни сите животни, но, посебно коњите, овците и козите. Животните кои имаат рани истите треба да се третираат и да се вакцинираат.
Ботулизам - Токсинот на Cl. Botulinum се размножува во распаднати лешови или во зеленчукот и може да го загади изворот на водата. Посебно чувствителни на оваа болест се коњите и птиците. Карактеристична клиничка слика е појава на парализа, а болеста започнува со слабост и потешкотии во земањето и голтањето на храната. Превентива е спречување на распаѓање на лешови и зеленчук.
Листериоза - болест која се карактеризира со нервни симптоми, слепило, вртење во круг и други неприродни однесувања. Опасност од појава на оваа болест постои при напасување со трева која е ниска до површината на земјата, хранење на животни со влажно старо сено, силажа, пченка или друга храна.
Заболените животни неопходно е да се третираат со антибиотици. Превентива е преместување на животните од изворот на Listeria.
Болест на чвореста волна - Изложеноста на волната кај овците на влажност во текот на подолг временски период може да предизвика појава на кожни инфекции од кои најчеста и најпозната е болеста на чвореста волна кај овците. Благите инфекции не предизвикуваат посериозни тешкотии, но, оваа болест може да биде фактор за привлекување на поголем број инсекти.
Кај животните се јавуваат и тешкотии при стрижење на волната. Болеста предизвикува појава на грутки и красти на волната. Мали красти може да се појават и на кожата на работ на ушите, устата и носот. Кај поголем број овци лезиите поминуваат сами, без терапија, крастите се подигнуваат од кожата со растење на волната.
Третман на заболените овци може да врши само овластен ветеринар, а одгледувачот треба да преземе мерки да ја спречи појавата на оваа болест, односно да не дозволи да дојде до навлажнување на волната во текот на подолг временски период.
Бактериско заболување на папците и копитата – се јавува во случај кога животните се чуваат на каллива површина или подолго период стојат во вода. Се манифестира со гнојни промени на папците кај говедата, овците и козите, или со воспаление на копитата кај коњите. Животните треба да се отстранат од калливи и влажни средини, копитата и папците да се исчистат, а мртвото ткиво да се отстрани. Во потешки случаи потребно е да се користат антибиотици.
Повреди - Доколку животните имаат повреди истите треба да се третираат со антибиотска маст, а ако станува збор за скршеници потребно е треба да се извести ветеринарот, или да се изврши еутаназија на животното.
*Бактериски болести
Најголем број на бактерии се развиваат и се размножуваат во влажна средина заради што појавата на болести предизвикани од бактерии може значително да се зголеми по обилни врнежи од дожд и при поплави. Зголемен е ризикот од појава на пнеумонија особено кај животните кои што инхалирале вода.
Како резултат на стресот и изложеноста на студ може да дојде до појава на Салмонелоза.
Заситувањето на почвата со вода може да доведе до активирање на заспаните бактериски спори и до појава на болести кои вообичаено не се појавуваат (на пример Јерсиниоза или Антракс).
Кај овците кои се напасуваат на висока трева под влијание на надуеноста на вимето од консумирање на бујна трева како и од механичките повреди од тревата и од мувите може да дојде до појава на маститис.
За време на поплави се препорачува животните да се вакцинираат против клостридијални инфекции и лептоспироза .
Исто така се зголемува можноста за механичко пренесување (преку инсекти) на одредени болести.
*Храна за животни
За време на поплава загрозена е благосостојбата на животните, а критичен фактор е исхраната. Најважно е да им се обезбеди храна на животните кои што потрошиле многу енергија пливајќи за да се спасат од надојдената вода. Во најголема опасност се гравидните животни кај кои кои брзо може да се развијат метаболички пореметувања кои ќе доведат до смрт на животните доколку не се нахранат соодветно.
Најдобар избор на храна е висококвалитетното сено бидејќи при дигестија од сеното се ослободува топлина која е неопходна за загревање на животните кои стојат во вода. Стоењето во вода и во летниот период, може многу брзо да предизвика хипотермија (намалување на телесната температура) кај животните. Затоа треба да се направат напори животните да се пренесат на суво, повисоко место.
Со повлекување на надојдената вода треба да се најде начин како да се прехранат преживеаните животни во наредните месеци, бидејќи резервите на храна и посевите се уништени од поплавите.
Храната која што ќе се добие како донација за поплавените подрачја може да биде во задоволителна количина, но, со слаб квалитет и несоодветна за исхрана на одредени категории на животни. Секоја промена во начинот на исхрана на животните треба да се воведува постепено, што е речиси невозможно во услови на поплава.
Треба да се користи груба, сува храна за да се ублажи преминот кон високо енергетска храна како што е житото. Потребно е да се додадат протеини и уреа ако животните се хранат со храна со ниска нутритивна вредност.
Храната која е навлажнета со вода многу брзо може да мувлоса особено на повисоки температури што може да доведе до драматично намалување на нутритивната вредност и квалитетот на храната. Одредени мувли се токсични и може да предизвикаат нагла смрт кај животните, или пак одредени здравствени нарушувања како оштетување на црниот дроб. Затоа пред да се даде храната на животните треба се изврши проценка на истата.
За да се утврди дали храната е токсична, пред да се искористи за исхрана на животните, треба да се испрати примерок на лабораториско испитување.
Во краен случај, при недостаток на храна, мали количини од потенцијално токсичната, мувлосана, храна може да се помешаат со хигиенски исправна храна и на тој начин да се искористи за исхрана на животните.
Да се побара и совет од матичниот ветеринар или агроном за да се обезбеди соодветна програма на исхрана и благосостојба на животните.
*Квалитет на водата за напојување
Треба да се има предвид дека животните може да одбиваат да пијат од надојдената вода која што може да биде загадена и да има различен вкус од водата на која што се навикнати. Кога ги храните животните внимавајте дали ќе се напијат вода.
Надојдената вода и интензивните врнежи од дожд може да ја контаминираат водата во резервоарите со тиња и органска материја. Затоа, пред да се напојат животните треба да се провери дали водата е згадена.
*Инсекти и артроподи
Влажна сезона ( со или без поплави) доведува до зголемување на популацијата на инсекти и артроподи (на пример крлежи). Бројот на комарци и мушички може драстично да се зголеми и да предизвика иритација и анемија кај животните.
Појавата на болести кои се пренесуваат преку вектори (инсекти) може да се зголеми, или пак да дојде до појава на нови болести.
Зголемениот број на крлежи може да доведе до појава на парализа кај телињата, анемија и иритација што придонесува за губење на кондиција.Може да дојде и до појава на анемија предизвикана од крвниот паразит Theileria buffeli кој се пренесува преку крлежите.
Зголемениот број на муви (коњска и други типови на муви кои ги напаѓаат животните) може да доведат до губење на кондицијата кај животните и намален квалитет на волната и кожата.